🌎خورشید برای نخستین بار لمس شد !
▪️مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا اخیرا در حساب کاربری خود در اینستاگرام با انتشار تصاویری نوشت: ما خورشید را لمس کردیم
▪️کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا اکنون از اتمسفر بالای خورشید موسوم به تاج خورشیدی عبور کرده و از ذرات و میدان‌های مغناطیسی آنجا نمونه برداری کرده است. کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا رسما اولین فضاپیمایی است، که از جو بیرونی خورشید یا تاج خورشیدی عبور کرده است
☀️ اخترشناسی خورشیدی ☀️
خورشید ستاره‌ای است که بیشترین تحقیقات علمی بر روی آن تمرکز یافته‌است. خورشید یک ستارهٔ کوتولهٔ رشته اصلی از ردهٔ G است و حدود ۶/۴ میلیارد سال عمر دارد. خورشید ستاره‌ای متغیر نیست اما در فعالیت آن تغییرات متناوبی صورت می‌گیرد که به چرخهٔ لکه‌های خورشیدی معروف است.
در این چرخه، در هر ۱۱ سال در تعداد لکه‌های خورشیدی نوساناتی رخ می‌دهد. لکه‌های خورشیدی نواحی هستند که دمای آن‌ها کمتر از دمای میانگین خورشید است و فعالیت‌های مغناطیسی شدیدی در این مکان‌ها رخ می‌دهد.
از زمانی که خورشید وارد مرحلهٔ رشته اصلی شده تاکنون، ۴۰ درصد به درخشندگی آن افزوده شده‌است. درخشندگی خورشید تغییراتی دوره‌ای نیز دارد که می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای روی کره زمین داشته باشد. به عنوان نمونه، تصور می‌شود کمینه ماندر باعث ایجاد پدیده عصر یخبندان کوچک در قرون وسطی شده‌است.
سطح خارجی و قابل رویت خورشید را نورسپهر گویند. بالای این لایه، منطقهٔ باریکی به نام فام‌سپهر قرار دارد. این قسمت هم توسط یک منطقهٔ گذرا که دمای آن به سرعت افزایش می‌یابد احاطه شده و در نهایت تاج خورشیدی که بسیار داغ است قرار دارد.
در مرکز خورشید، هستهٔ آن قرار دارد که در آن دما و فشار کافی برای وقوع پدیده همجوشی هسته‌ای وجود دارد. بالای هسته، ناحیه تابشی قرار دارد. در این ناحیه پلاسما انرژی را به صورت تابش از خود عبور داده و منتقل می‌کند. بالای این قسمت، ناحیه همرفتی قرار دارد.
در این بخش ماده به صورت گازی است و انرژی بیشتر از طریق همرفت (جابجایی فیزیکی گاز) منتقل می‌شود. دانشمندان اعتقاد دارند جابه‌جایی جرم در ناحیه همرفتی عامل ایجاد فعالیت‌های مغناطیسی است که باعث تولید لکه‌های خورشیدی می‌شوند.
«هیوستون، ما این جا با یک مشکل مواجه شدیم». پیامی که یکی از فضانوردان آپولو ۱۳ به مرکز کنترل ماموریت در هیوستون آمریکا مخابره کرد و جهان را در بهت و حیرت فرو برد.
درست پنجاه سال پیش و در روز ۱۱ آوریل سال ۱۹۷۰ ماموریت آپولو ۱۳ آغاز شد. سومین ماموریت فرود بر سطح ماه در برنامه آپولو که کم‌کم داشت به اتفاقی عادی تبدیل می‌شد. فضانوردان ناسا در ماموریت‌های آپولو ۱۱ و آپولو ۱۲ با موفقیت روی ماه فرود آمده و به زمین بازگشته بودند و هیجان اولیه پروژه سفر به ماه ناسا به مرور از بین می‌رفت. اما اتفاقات پیش‌آمده در ماموریت آپولو ۱۳ توجه مردم دنیا را به خود جلب کرد. حوادثی که در این ماموریت اتفاق افتاد آپولو ۱۳ را به یکی از خبرسازترین ماموریت‌های فضایی تاریخ تبدیل کرد. میلیون‌ها نفر در نقاط مختلف دنیا اخبار این ماموریت را دنبال و برای سلامتی فضانوردان دعا می‌کردند . تا جایی که حتی در ایران برخی از مردم برای سلامتی فضانوردان آپولو ۱۳ نذر کردند.
ماموریتی که در نهایت به شکستی موفقیت‌آمیز تبدیل شد. با این که فضانوردان در این ماموریت نتوانستند طبق برنامه بر سطح ماه فرود بیایند اما بازگشت موفقیت‌آمیز آن‌ها به زمین خود یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شد.
شروع آرام ماموریت آپولو ۱۳
۱۱ آوریل سال ۱۹۷۰ و با غرش موشک ساترن ۵ ماموریت آپولو ۱۳ آغاز شد. همه چیز به خوبی پیش می‌رفت و به جز چند مشکل جزئی در ابتدای پرتاب هیچ نگرانی در میان نبود. زمان می‌گذشت و فضاپیما به ماه نزدیک و نزدیک‌تر می‌شد.۵۵ ساعت و ۴۶ دقیقه پس از پرتاب فضانوردان آپولو ۱۳ یک برنامه پخش زنده تلویزیونی را به پایان رسانده بودند و کماکان همه چیز طبق برنامه و بدون مشکل پیش می‌رفت. دیگر فاصله چندانی تا ماه باقی نمانده بود و فضاپیما حدود ۳۲۰ هزار کیلومتر از زمین فاصله داشت. صدای یک انفجار و لرزش ناشی از آن اما همه چیز را تغییر داد. چراغ‌های هشدار فضاپیما روشن شده بودند و بخشی از جریان برق و نور فضاپیما نیز از کار افتاده بود.
«هیوستون، ما این جا با یک مشکل مواجه شدیم». جمله‌ای که Jack Swigert به مرکز کنترل ماموریت مخابره کرد و آغازگر ماجرایی نفس‌گیر برای فضانوردان و متخصصان مرکز کنترل بود.
هنوز دلیل انفجار برای فضانوردان و تیم کنترل مشخص نبود. تا این که ۱۳ دقیقه پس از انفجار Jim Lovell، فرمانده ماموریت، از پنجره فضاپیما به بیرون نگاه کرد و متوجه نشت گاز شد. مخزن اکسیژن شماره ۲ منفجر شده و مخزن شماره یک را نیز از کار انداخته بود. اتفاقی که باعث از دست رفتن منابع برق و نور ماژول فرماندهی نیز شده بود.
اندکی پس از انفجار برنامه فرود بر سطح ماه لغو شد. اما این مسئله در مقابل حفظ جان فضانوردان و بازگشت آن‌ها به زمین مشکلی بی‌اهمیت بود. با تغییر برنامه فضاپیما برای بازگشت به زمین باید ماه را دور می‌زد و در مسیر رسیدن به زمین قرار می‌گرفت.در چنین شرایطی بازگشت فضانوردان به زمین به مسئله‌ای پیچیده تبدیل شده بود که تیم کنترل ماموریت و فضانوردان باید به هر شکل از پس آن برمی‌آمدند. حدود یک ساعت پس از انفجار مرکز کنترل از فضانوردان خواست تا ماژول فرماندهی را ترک کنند و در ماژول قمری مستقر شوند. ماژولی که در اصل قرار بود فضانوردان با آن به سطح ماه سفر کنند. اما پس از انفجار و تغییر برنامه‌ها از آن به عنوان قایق نجات استفاده شد.
تلاش برای حل چالش‌ها در زمین و فضا
ماژول قمری تنها برای استفاده دو فضانورد طراحی شده بود. آن هم در زمان محدود و فقط برای سفر به سطح ماه. به این ترتیب حضور طولانی‌مدت سه نفر در ماژول قمری مشکلات مختلفی را پدید آورد.
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها ذخیره آب بود. در همان ابتدا تخمین زده شد که ذخیره آب پنج ساعت پیش از رسیدن به زمین به اتمام خواهد رسید. فضانوردان مجبور به صرفه‌جویی شدید در مصرف آب شدند. تا جایی که آب بدن فضانوردان و در پی آن وزن آن‌ها تا حد زیادی کاهش پیدا کرد. مشکل آب تنها به بحث نوشیدن محدود نمی‌شد و برخی از تجهیزات فضاپیما نیز برای خنک‌سازی به آب نیاز داشتند.
چالش مهم بعدی افزایش غلظت دی‌اکسید کربن در فضاپیما بود. ماژول قمری برای استفاده دو فضانورد در دو روز طراحی شده بود اما با مشکلات پیش‌آمده سه فضانورد باید چهار روز را در فضای محدود این فضاپیما می‌گذراندند. و با هر بازدم فضانوردان غلظت دی‌اکسید کربن به مرور افزایش پیدا می‌کرد. حدود یک و نیم روز پس از حضور فضانوردان در ماژول قمری چراغ هشدار افزایش میزان دی‌اکسید کربن روشن شد. مسئله‌ای که می‌توانست منجر به مرگ فضانوردان شود و باید به سرعت حل می‌شد.خوشبختانه چند مخزن لیتیوم هیدروکسید، که می‌توانست غلظت دی‌اکسید کربن موجود در هوای فضاپیما را کاهش دهد، در فضاپیما وجود داشت. اما مشکل این جا بود که این مخازن برای ماژول فرماندهی طراحی شده بودند و با سیستم ماژول قمری سازگار نبودند.
مهندسان مرکز کنترل اما تواستند با روش‌های خلاقانه و تنها با استفاده مواد موجود در فضاپیما، از جمله کیسه‌های پلاستیکی، نوار چسب و مقوا، راه حلی برای این مشکل پیدا کنند. فضانوردان نیز با انجام دستورالعمل‌ها موفق شدند تا میزان دی‌اکسید کربن در هوای فضاپیما را کنترل کنند.
ساعت‌ها انتظار در شرایط سخت
مشکلات اما تنها به این موارد محدود نمی‌شد. تحمل شرایط ماژول قمری برای فضانوردان کار آسانی نبود.و در نهایت در ۱۷ آوریل ۱۹۷۰ Jim Lovell، Jack Swigert و Fred Haise به سلامت بر سیاره مادری‌شان قدم گذاشتند. فضانوردانی که موفق به فرود بر سطح ماه نشدند، اما بازگشت موفقیت‌آمیز آن‌ها به زمین برای همه یک پیروزی بزرگ و شگفت‌انگیز بود.
داستان ماموریت آپولو ۱۳ چیزی شبیه به یک فیلم سینمایی در دنیای واقعی بود که البته در سال ۱۹۹۵ با کارگردانی ران هاوارد به یک فیلم سینمایی نیز تبدیل شد.
دلیل انفجار مخزن اکسیژن چه بود؟
ناسا پس از پایان ماوریت آپولو ۱۳ گروهی را برای بررسی دلایل حادثه تشکیل داد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که در یکی از تست‌های پیش از پرتاب دما در بخش‌هایی تا حد زیاد و بیش از اندازه‌ای بالا رفته بود. مسئله‌ای که در زمان انجام تست‌ها کسی متوجه آن نشده بود. آسیب‌هایی که بر اثر بالا رفتن بیش از حد دما به مخزن وارد شده بود باعث شد که مخزن اکسیژن به یک بمب بالقوه تبدیل شود. بمبی که ۱۳ آوریل ۱۹۷۰، ۳۲۰ هزار کیلومتر دورتر از زمین، بالاخره منفجر شد.
انفجار خوش‌موقع!
انفجار مخزن اکسیژن فضاپیما اما از برخی جهات در بهترین زمان ممکن اتفاق افتاد. اگر انفجار زودتر رخ می‌داد احتمالا منابع فضاپیما پیش از رسیدن به زمین به اتمام می‌رسید. و اگر انفجار کمی دیرتر اتفاق می‌افتاد ممکن بود فضانوردان در مدار یا سطح ماه با این چالش بزرگ مواجه شوند. زمانی که ممکن بود ماژول قمری، یا همان قایق نجات، دیگر در دسترس‌شان نباشد.
اگر در فضا رها شوید، این اتفاق رخ می‌دهد:
اگر فضانوردی به دلیل نقص لباس فضانوردی اش یا هر اتفاق مصیبت بار دیگری از ایستگاه جدا و در فضا رها شود، خیلی زود اتفاقات بسیار غم انگیزی رخ می‌دهد – اگر خدمه‌ی ایستگاه او را نجات ندهند، فضانورد آنقدر در فضای باز شناور می‌ماند تا اکسیژنش تمام شود که این وضعیت حداکثر ۶ ساعت به طول می‌انجامد. چنین مرگی برای هر فضانوردی ترسناک است.
با این حال، ناسا و دیگر آژانس‌های فضایی دنیا با استفاده از ابزاری به نام سافر اطمینان حاصل می‌کنند که در چنین شرایطی فضانورد شانس اینکه به سلامت به ایستگاه بازگردد را داشته باشد.
۱۷ اتفاق عجیبی که در فضا برای انسان رخ می‌دهد
سافر (Simplified Aid for EVA Rescue/ SAFER) نوعی کوله پشتی است که فضانوردان در پیاده روی‌های فضایی استفاده می‌کنند. این ابزار مجهز به جت نیتروژنی است و فضانوردان در صورت دور شدن از ایستگاه فضایی می‌توانند با استفاده از آن پرواز کنند.
زمانی که کاوشگرهای ناسا قرار است زمین را ترک کنند باید به‌طور کامل استریل شوند. این کار برای این است که مطمئن شوند مکان‌های فرازمینی حتی به‌طور تصادفی آلوده نمی‌شوند. دانشمندان ناسا برای این کار کاوشگر را با پلاسما و تابش پرتو بمباران می‌کنند. حتی آن را در اتاق‌های تمیز هوا و آب قرار می‌دهند. باوجود تمام این اقدامات محیطی طیف متنوعی از میکروب‌ها می‌توانند زنده بمانند و بنابراین سوار بر کاوشگر به فضا می‌روند.
خلأ مدار زمین هم باوجود تابش کشنده‌ای که دارد برای موجودات هشت پای کوچکی که به خرس‌های آبی معروف هستند، کشنده نیست. پیش از این فقط میکروب‌ها توانسته بودند در خلأ فضا زنده بمانند. ولی خرس‌های آبی می‌توانند در برابر گرمای سوزان تا حدود ۹۰ درجه سانتی‌گراد و در برابر سرمای سخت تا منهای ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد زنده بمانند.
ناسا پس از ارزیابی بیش از 12000 درخواست، نامزدهای فضانورد 2021 خود را در ساعت 12:30 بعد از ظهر معرفی خواهد کرد. EST دوشنبه، 6 دسامبر، از میدان الینگتون در نزدیکی مرکز فضایی جانسون ناسا در هیوستون. پس از اتمام دوره آموزشی، این افراد می توانند واجد شرایط انواع مأموریت های پروازی از جمله ماموریت های روی ماه و اطراف ماه تحت آرتمیس باشند.
نامزدهای فضانورد به بیل نلسون مدیر ناسا، پم ملروی معاون ناسا، ونسا ویچ مدیر مرکز جانسون و نورم نایت مدیر عملیات پرواز روی صحنه خواهند پیوست که به طور زنده از تلویزیون ناسا، وب سایت آژانس و برنامه ناسا پخش می شود. .
پس از اعلام این خبر، رسانه های حاضر این فرصت را خواهند داشت تا با نامزدهای فضانورد جدید و کارشناسان موضوعی از هیئت انتخاب فضانورد، برنامه ایستگاه فضایی بین المللی، برنامه خدمه تجاری و آرتمیس درباره انتخاب فضانورد و فضاپیمایی که فضانوردان جدید در آن حضور دارند، صحبت کنند. می توانست پرواز کند رسانه ها برای حضور حداکثر تا ساعت 6 بعد از ظهر باید اعتبارنامه خود را درخواست کنند.
ناسا با پرتاب نمایش رله ارتباطات لیزری (LCRD) خود در روز یکشنبه، 5 دسامبر، گامی به سوی عصر بعدی ارتباطات فضایی برمی‌دارد. پوشش زنده این پرتاب قرار است در تلویزیون ناسا، وب‌سایت آژانس و برنامه ناسا از ساعت 3:30 صبح به وقت شرقی شروع می شود.
اولین سیستم رله لیزری سرتاسر آژانس، LCRD، قرار است به عنوان بخشی از مأموریت آزمایش فضایی برنامه 3 (STP-3) فرماندهی سیستم‌های فضایی نیروی فضایی ایالات متحده پرتاب شود. STP-3 با موشک Atlas V اتحاد پرتاب متحد (ULA) از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا پرتاب خواهد شد. پنجره پرتاب دو ساعته آن در ساعت 4:04 صبح به وقت شرقی باز می شود.
ارتباطات لیزری - همچنین ارتباطات نوری نامیده می شود زیرا از نور برای ارسال اطلاعات استفاده می کنند - نرخ داده بالاتری را نسبت به سیستم های فرکانس رادیویی سنتی ارائه می دهند و امکان انتقال داده های بیشتری را با هر ارسال فراهم می کنند. LCRD ارتباطات لیزری فضا به زمین را نشان خواهد داد که ایستگاه های زمینی در هاوایی و کالیفرنیا را به هم متصل می کند. بعداً در مأموریت، LCRD داده‌ها را از یک پایانه نوری که ناسا در ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار خواهد داد، دریافت و ارسال خواهد کرد.
فرصت های رسانه ای
ناسا از ساعت 6 صبح تا 1 بعد از ظهر با مقامات انگلیسی و اسپانیایی مصاحبه های زنده و از راه دور ارائه می دهد. EST در روز جمعه، 3 دسامبر. برای رزرو مصاحبه در این مدت، رسانه ها باید فرم موجود در این پیوند را تا ساعت 12 بعد از ظهر تکمیل و ارسال کنند. EST در روز پنجشنبه، 2 دسامبر.
ناسا Deutsches Zentrum fur Luft-und Raumfahrt (DLR) از کلن، آلمان را برای استفاده از امکانات خود برای حمایت از تحقیقات طولانی مدت استراحت در بستر انتخاب کرده است.
قرارداد 49.9 میلیون دلاری Bdrest Studies از یک سری مطالعات استراحت در بستر در تاسیسات این شرکت در کلن آلمان پشتیبانی می کند. همچنین ممکن است در سایر مراکز ناسا، مکان های پیمانکار یا پیمانکار فرعی، یا تأسیسات فروشنده، خدمات مورد نیاز باشد.
این قرارداد خدمات پشتیبانی برای اداره سلامت و عملکرد انسان و برنامه تحقیقات انسانی (HRP) در مرکز فضایی جانسون ناسا در هیوستون ارائه می دهد. با این حال، ناسا نیازی به فراخوانی داوطلبان مطالعه در ایالات متحده را پیش بینی نمی کند.
مطالعات انجام شده توسط HRP از استراحت شدید سر به پایین و شیب تخت به عنوان آنالوگ برای برخی از سازگاری های فیزیولوژیکی که فضانوردان در طول پرواز فضایی تجربه کرده اند استفاده می کند. هدف این تحقیق درک و ارزیابی بهتر اقدامات متقابل برای خطرات مرتبط با ماموریت های طولانی مدت پرواز فضایی از جمله برنامه های ایستگاه فضایی بین المللی، آرتمیس و دروازه است.
براندون ویسی، دانشمند تحقیقاتی، گفت: «موضوعات اصلی تحقیقاتی برای امسال، نحوه عملکرد خدمه هنگام عملیات مستقل از کنترل مأموریت و همچنین سایر پشتیبانی های مبتنی بر زمین و اثربخشی سیستم های پیشرفته مختلف برای پشتیبانی از این نوع عملیات های خودمختار است. عملیات و ادغام در HRP. "نتایج این مطالعات به اطلاع رسانی چگونگی برنامه‌ریزی ناسا برای ماموریت‌های اکتشافی آینده کمک می‌کند، زمانی که خدمه فضانورد نیاز به عملکرد مستقل‌تر از زمین نسبت به ماموریت‌های فعلی ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار پایین زمین دارند."
قرارداد تحویل نامحدود/مقدار نامشخص با سفارش‌های تکلیف ثابت و با قیمت ثابت، از 23 نوامبر 2021 آغاز می‌شود و تا 31 دسامبر 2025 ادامه می‌یابد، بدون هیچ دوره مرحله‌ای.